αναισθητικά

Φαρμακευτικές ουσίεςπου η βασική τους ενέργεια είναι η πρόκληση νάρκωσης. Ο όρος νάρκωση είναι γενικός και δηλώνει την οποιαδήποτε παροδική μείωση ή κατάργηση κυτταρικών λειτουργιών. Τα α. διακρίνονται σε γενικά και τοπικά. γενικά α.Φάρμακα που προκαλούν νάρκωση των κυττάρων του κεντρικού νευρικού συστήματος, με αποτέλεσμα τη γενική αναισθησία. Τα γενικά α. παρέχονται είτε από τους πνεύμονες (πτητικά ή αέρια α.) είτε με ενδοφλέβια ένεση είτε από το απευθυσμένο (διάλυμα στερεών α. για τις δύο τελευταίες μεθόδουςχορήγησης). Τα κυριότερα πτητικά υγρά και αέρια α. είναι το υποξείδιο του αζώτου, το χλωροφόρμιο, ο αιθέρας, το χλωριούχο αιθύλιο, το τριχλωροαιθυλένιο, η αλοθάνη και το κυκλοπροπάνιο. Σήμερα, χρησιμοποιείται κυρίως μεθοξυφλουράνιο (σε συνδυασμό με υποξείδιο του αζώτου και οξυγόνο) και στο εξωτερικό το αλοθάνιο. Στα στερεά α. κατατάσσονται τα βαρβιτουρικά, όπως π.χ. η θειοπεντάλη, η εξοβαρβιτάλη κλπ. τοπικά α.Φάρμακα που με εκλεκτικότρόπο καταργούν πρόσκαιρα στον τόπο εφαρμογής τους τη διεγερσιμότητα και αγωγιμότητα των νευρικών ινών και γενικά των νεύρων, χωρίς να προκαλούν βλάβες σε αυτά και στους γύρω ιστούς. Τα τοπικά α. μπορούν να δράσουν σε οποιοδήποτε σημείο της διαδρομής των νεύρων (αν εφαρμοστούν κατάλληλα), δηλαδή μπορούν να δράσουν στις απολήξεις ή στο στέλεχος ή στις συνάψεις. Στην πράξη, τις περισσότερες φορές μας ενδιαφέρει η αισθητική απομόνωση μιας περιοχής του σώματος, και ιδιαίτερα η κατάργηση του πόνου σε αυτή την περιοχή. Γι’ αυτό, σχεδόν πάντα η τοπική αναισθησία ταυτίζεται με την τοπική αναλγησία. Τα σημαντικότερα τοπικά α. είναι η προκαΐνη, η κοκαΐνη, η λιδοκαΐνη, η βενζοκαΐνη, η πραμοξίνη και η πιπεροκαΐνη.